Mudanya Ateşkes Antlaşması Sonuçları, Maddeleri ve Önemi

» » Mudanya Ateşkes Antlaşması Sonuçları, Maddeleri ve Önemi

mudanya-ateskes-antlasmasi
ÇeşitAteşkes Antlaşması
İmzalanma Tarihi11 Ekim 1922
YerMudanya (Bursa)
İmzacı
devletler
Birleşik Krallık
Fransa
İtalya Krallığı
Türkiye
İmzalayanlarGeneral Charpy
General Harington
General Mombelli
İsmet Paşa
DilleriTürkçe, İngilizce

5 Eylül 1922’de Atatürk, Türkiye’nin Doğu Trakya’da hakları olduğunu bildirdi. 15 Eylül’de İngiliz kabinesi, İngiliz askeri kuvvetlerinin yerlerinde durması gerektiğini belirtti. İngiltere savaşı sürdürmeye kararlıydı; ancak Fransa, İtalya ve Yugoslavya başka bir savaş çıkmasını istemiyordu.

Türkler ve İngilizler arasında bazı sorunlar yaşanmış olsa da müzakerelere başlandı. Görüşmeler 3 Ekim 1922’de Mudanya’da başlamıştır. Görüşmelerde TBMM’yi İsmet İnönü temsil etmiştir. Ancak bu görüşmeler sırasında Refet Paşa ve Fevzi Paşa’da bulunmuştur. Fransa’yı General Charpy, İngiltere’yi General Harington son olarak da İtalya’yı General Mombelli temsil etmiştir. General Mazarakis ve Albay Sariyanis’i göreve göndermelerine rağmen onlar görüşmelere katılmamışlardır. Mudanya açıklarında bir İngiliz gemisinde beklemişlerdir.

Görüşmelerin ağırlık konusu İstanbul, Boğazlar ve Doğu Trakya’nın Türklere bırakılması konusu olmuştur.  Konferansın kısa sürede sonuç bulması beklenmiştir; ancak İsmet Paşa ısrarlı olsa da müttefiklerin siyasi konuları konuşmaya yetkileri bulunmadığı nedenini öne sürmeleri görüşmelerin kesilmesine neden olmuştur. Görüşmelerde ortam gerilse de hatta Türk birlikleri tekrar savaşa hazırlanmaya başlama kararı alsa da bu görüşmeler 11 Ekim 1922’de her devletin uzlaşmasıyla sonuç bulmuştur.

Bu görüşmelerde üç tane asıl amaç vardır: Ateşkes olmasını sağlamak, Yunan kuvvetlerinin çekilecekleri çizgiyi saptamak ve Yunanlıların boşaltacağı yerlere TBMM memur ve jandarmasının yerleşimi belirlemek.

mudanya-ateskes-antlasmasi
Mudanya Ateşes Antlaşması’nda bir kare. Kaynak:ismetinonu.org.tr

Anlaşmayla beraber İstanbul ve Doğu Trakya savaş yapılmadan alınan yerlerden olmuştur. Büyük Taarruz ile Anadolu toprakları Yunan işgalinden kurtulmuştur. Bununla birlikte Türk Ordusu İstanbul, Boğazlar ve Doğu Trakya Bölgesine yönelmiştir. Doğu Trakya’da Yunan askerleri, İzmit ve Çanakkale’de İngiliz askerleri, İstanbul’da ise İtilaf Devleti askerleri vardır. Yunan birlikleri İzmir’e sürülmüştür. Daha sonra Türk birlikleri Çanakkale ve İzmit’e yönelince burada bulunan İngiliz askerleri ile çatışmaya girildi. Bu olay sonucunda İtilaf Devletleri TBMM’ye çağrıda bulundular.

Mudanya Ateşkes Antlaşması Nedir?

Mudanya Ateşkes Antlaşması, 11 Ekim 1922 yılında TBMM ile İtalya, Fransa ve İngiltere arasında Bursa’nın Mudanya ilçesinde imzalanmıştır. Bu antlaşma Kurtuluş savaşının askeri kısmını tamamen bitiren bir antlaşmadır, artık politik bir kısım başlamıştır.


Mudanya Ateşkes Antlaşması Maddeleri

  1. İtilaf devletleri barış antlaşmasının imzalanacağı zamana dek İstanbul’da kalacaktır.
  2. Türkiye ile Yunanistan arasında süren silahlı çatışma anlaşma yürürlüğe girince sona erecektir.
  3. Doğu Trakya Meriç ırmağına kadar boşaltılacak ve TBMM’ye teslim edilecektir.
  4. Barış sağlanana kadar Türk ordusu Doğu Trakya da kalabilecek fakat sadece onaylanan sayıda jandarma bulundurabilecek. Ayrıca Çanakkale ve Kocaeli yarımadasında belirtilen yerde duracaklardır.
  5. İstanbul ve Boğazlar TBMM’de kalacaktır.
  6. Devir-teslim sırasında sıkıntı çıkmaması için yedi taburluk karma askerler bölgede bulundurulacaktır.
  7. D. Trakya’ya asker geçirilmesi yasaktır.
  8. 14-15 Ekim gecesinden başlayarak çatışmaların durdurulması gereklidir.
mudanya-mutareke-evi
Mudanya Ateşkes Antlaşması’nın imzalandığı o bina. Kaynak: Bursa İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Mudanya Ateşkes Antlaşması’nın İmzalanma Nedenleri

  • Rusya Boğazlar üzerin de olacak herhangi bir savaşta Türkiye’yi destekleyeceğini dünyaya duyurmuştur.
  • Mustafa Kemal barışçıl diplomatik girişimlerde bulunmuştur.
  • İngiliz kamuoyu sonu belirsiz bir savaş istememektedir.
  • Fransa ve İtalya, Türkiye ile savaşa girmek istememektedir.
  • İngiltere yeni bir savaş olasılığı sonucunda yalnız kalacaktır.

Mudanya Anlaşması Sonuçları

  • Türk Devleti, antlaşmada mağlup değil eşit devlet olarak sayılmıştır.
  • İngilizler müttefik oldukları devletlerden yardım istemişler ama alamamışlardır.
  • Türk kurtuluş savaşı sona ermiş, askeri başarı diplomatik başarıya dönüşmüştür.
  • İstanbul ve boğazların geleceği savaşsız kazanılmıştır.
  • İtilaf devletleri TBMM’ye Lozan Barış Konferansı teklifi yapmıştır.
  • Edirne ve çevresi kurtarılmış ve TBMM yönetimine geçmiştir.
  • İngiltere’de Loyd George Hükümeti istifa etti.
  • Türk yurdu Yunanlılardan kurtulmuştur.
  • Yunanistan Türk ordusuna karşı kesin olarak yenilgiye uğramıştır.

Mudanya Ateşkes Antlaşması’nın Önemi

  • İsmet Paşa’nın Mudanya’da diploması savaşı kazanması, milli benliğimizi ve çıkarlarımızı korumuş olması Lozan Antlaşmasına zemin hazırlamış olmuştur.
  • Osmanlı hükümetinin tamamen sona erdiğini kabul edilmiştir.
  • Sıcak savaş dönemi tamamen sona erip diploması safhasına zemin hazırlanmıştır.
  • Yeniden savaşılmadan İstanbul ve Boğazlar işgalcilerin elinden kurtarılmıştır.
  • Kesin barışın sağlanması için kalıcı çalışma içine girilmiştir; çünkü antlaşmanın öngörüldüğü gibi barışın tamamen sağlanmasına kadar geçerli olmuştur.
  • Antlaşma imzalandıktan kısa bir süre sonra Yunanlılar Anadolu’dan çıkmaya teşvik edilmiştir.
  • İşgale sebep olan İngiliz başbakanının görevine son verilmiştir.
  • Misak- Milli için topraklar kazanılmış, gelecekteki inkılap çalışmaları için zemin oturmaya başlamıştır.
  • Kurtuluş Savaşı bütün dünyada kabul gördü.

Yardımcı Olabilecek Bağlantılar:

İlk yayınlanma tarihi: Temmuz 17, 2017
Son güncellenme tarihi: 6 Ocak 2025

Bu makalede yer alan tüm bilgiler çeşitli resmi tarihi kaynaklardan faydalanılarak ekibimiz tarafından oluşturulmuştur. Detaylar için eksik bilgi bilgilendirme sayfamıza bakabilirsiniz.

2 Replies to “Mudanya Ateşkes Antlaşması Sonuçları, Maddeleri ve Önemi”

  1. işgalci devletlerin topraklarımızdan tıpış tıpış gittiklerinin resmi belgesidir ismet paşa gibi isimler ne büyük adamlarmış.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir