1. Balkan Savaşı sonrasında Osmanlı Devleti’nin Balkanlar üzerinde kurmuş olduğu 500 senelik hâkimiyet sona ermiştir. Balkan Devletleri, elde etmiş oldukları özgürlükleri uzun süreli olarak yaşayamamışlardır. Çünkü 16 Haziran 1913 tarihinde ilkine göre çok farklı sonuçları olan 2. Balkan Savaşı başlamıştır.
2. Balkan Savaşı Öncesinde Yaşananlar
Bilindiği üzere Bulgaristan, 1. Balkan Savaşı’ndan en karlı çıkan devlet olarak gösterilmiştir. Bu durum Bulgaristan’ın diğer Balkan Devletleri’nin göz hapsine girmesine neden olmuştur.
Yaşanan olaylar çerçevesinde Balkan devletlerinin otorite konusunda deneyimsiz olmaları da eklenmiştir. Osmanlı’nın düzenine alışmış olan halk da yeni ve karmaşık olarak görülen düzeni istememektedir. 2. Balkan Savaşı öncesinde Balkan Devletleri’nin birbirileri ile giderek daha çok anlaşmazlık yaşadıkları da bilenenler arasındadır. Yaşanan anlaşmazlıklar neticesinde Bulgaristan’a karşı diğer devletler birleşmişlerdir.
2. Balkan Savaşı’nın Nedenleri
- Balkan Devletleri’nin 1. Balkan Savaşı’nda toprakları paylaşamaması,
- Bulgaristan’ın ilk savaştan diğer devletlere göre oldukça büyük bir pay ile ayrılması,
- Makedonya’nın tam olarak Sırp ve Yunanlılar atrafından paylaşılamaması,
- Osmanlı sonrası otorite boşluğunun doğması.
Yunanistan, Sırbistan, Karadağ ve Romanya Bulgaristan’ın büyük toprak almasını kabullenemedikleri için kendi aralarında birleşerek Bulgaristan’a saldırma kararı almışlardır.
Balkanların toprak paylaşımı konusunda sıkıntı yaşadıkları tüm dünya tarafından görülmektedir. Osmanlı da bu durumun farkındadır. İç karışıklıklardan fayda sağlamak isteyen Osmanlı Devleti saldırıya geçerek ilk savaş içerisinde kaybetmiş olduğu Edirne ve Kırklareli’ni geri almak almıştır.
Osmanlı’nın 2. Balkan Savaşına Girmesi
Osmanlı, belkide döneminde yaptığı en karlı ve mantıklı harekatlarından birini yaparak Bulgaristan’a verdiği bazı toprakları geri almayı başardı. Doğu Trakya’da bulunan Bulgar kuvvetleri Sırp-Bulgar savaşının başlamasıyla beraber bu cepheye doğru sevk edilmişti ve Bulgarların Osmanlı sınırında çok az kuvveti kalmıştı.
12 Temmuz’da Çatalca ve Gelibolu’da bulunan Osmanlı askerleri Enez’e girdi. Ahmet İzzet Paşa komutasından Osmanlı askerlerinin yasını 250.000’e kadar dayanıyordu. Osmanlı ordusu ilerlerken Bulgar ordusu 23 Temmuz’da Edirne’yi terk etti. Edirne, 1360 yılında 1. Murat tarafından fethedilmişti. Ayrıca Osmanlı’nın İstanbul’dan önceki başkentiydi, bu başarı halkta büyük sevince neden oldu. Enver Paşa ise bu başarının arkasındaki kahraman olarak gösterilip “Edirne’nin 2. Fatihi” olarak anıldı.
Osmanlı bu ilerlemeleri yaparken çok az kayıp yaşadı. Savaştan daha çok 4.000’e yakın asker kolera hastalığından şehit oldu. Osmanlı orduları ilerlerken devreye Rusya’nın saldırı tehdini ve İngiltere’nin girmesiyle ilerleyiş devam edemedi.
2. Balkan Savaşı’nda İmzalanan Anlaşmalar
Balkan Devletleri’nin kendi aralarında 10 Ağustos 1913 yılında Bükreş Anlaşması’nı imzaladı. Osmanlı Devleti, Bulgaristan ile İstanbul Anlaşması, Yunanistan ile Atina Anlaşması, Sırbistan ise İstanbul Anlaşması imzalamıştır. Ayrıca Osmanlı Devleti 1. Balkan Savaşı’nda alamadığı teminat garantisini 2. Balkan Savaşı sonrasındaki anlaşmalar ile garantilemiştir. Balkan devletleri, kendi ülkelerinde kalan Osmanlı vatandaşlarının canlarını ve mallarını koruyacaklarına ilişkin olan maddeye de imzalarını bırakmışlardır.
2. Balkan Savaşı Sonuçları
- Edirne ve Kırklareli Osmanlı’da kaldı,
- Güney Makedonya, Kavala ve Girit Yunanlılara bırakıldı,
- Sırbistan, Kuzey ve Orta Makedonya’yı aldı,
- Yeni Pazar bölgesinin batı tarafı Karadağ’a bırakıldı,
- Romanya’ya Güney Dobruca bölgesi verildi,
- Bulgaristan diğer devletlerle Bükreş Antlaşması’nı imzalandı,
- Anadolu’da Türk nüfusu arttı,
- Bulgaristan’ın Ege’ye açılma hayalleri suya düştü.
Savaşın sona ermesinden sonra canları ve malları güvence garanti altına alınan Balkan Türkleri, Anadolu’ya göç etmeye başlamışlardır. Oldukça büyük bir göç dalgası oluşturan bu durum neticesinde Anadolu nüfusunda da artış yaşanmıştır. Ayrıca savaş sonrasında Osmanlı Devleri askeri bakımdan yetersiz olduğunun farkına varmıştır. Dönemin sözü geçen subayları sayesinde askeri alanda Almanya’dan destek alınmaya başlanmıştır. Alınan destekler sadece teçhizat anlamında da değildir. Savaş stratejileri açısından da Alman dostluğuna başvurulmuştur.
2. Balkan Savaşı’nın Uzun Süreli Etkileri
Osmanlı Devleti, savaş sonrasında Alman sempatisi kazanmıştır. 2. Balkan Savaşı sonrasında kazanılmış olan bu sempati 1. Dünya Savaşı’nda Almanya yanında yer alınması ile sonuçlanacaktır.
2. Balkan Savaşı’ndan büyük bir hezeyan ile ayrılan Bulgaristan da uzun süreli olarak sonuçlardan etkilenmiştir. Gerek maddi gerek can kaybı büyük olan Bulgaristan, bu kayıplarını telafi edebilmek için 1. Dünya Savaşı’na da girecektir.
