Küçük Kaynarca Antlaşması Sonucu, Önemi ve Maddeleri

Çeşit	Barış ve Ticaret Antlaşması
İmzalanma Tarihi	21 Temmuz 1774
Yer	Kaynarca, Dobruca
İmzacı devletler	Rusya İmparatorluğu Osmanlı İmparatorluğu
İmzalayanlar	Muhsinzade Mehmed Paşa Petro Rumyantsev
Dilleri	Osmanlı Türkçesi, Rusça, İtalyanca

Küçük Kaynarca Antlaşması, Osmanlı ve Rusya arasında Güney Dobruca’daki Küçük Kaynarca kasabasında 1768-1774 yılında imzalanmıştır.

Küçük Kaynarca Antlaşması Hangi Padişah Zamanında İmzalandı?

Küçük Kaynarca Antlaşması Padişah 1. Abdülhamit zamanında imzalanmıştır.

Olayların gelişimi öncesinde Rus donanması Osmanlıların gemisini yakmıştır. Daha sonrasında yapılan Kartal Meydan Muharebesi‘nde de Osmanlı yenilmiştir. Olayları duyan 3. Mustafa’nın kederinden öldüğü rivayet edilir. Tahta geçen 1. Abdülhamit barışın olmasını arzu etmiş ve bu sayede antlaşma imzalanmıştır. Ülkenin zaten iyi olmayan ekonomik dengesi daha da kötüleşmiştir.

Küçük Kaynarca Antlaşmasının Nedenleri

• Ruslar, Lehistan’ın içişlerine bulaşmış, kral seçmelerine karışmıştır. Bunun üzerine Lehistanlılar yeni gelen krala karşı gelmişlerdir. Ruslar, isyan eden Lehlileri yenmişler bir de Osmanlı topraklarına kadar kovalamışlardır.
• Rus ordusu Kırım’ı işgal etmiştir.
• Ruslar ayrıca 1770’te çeşme limanında Osmanlı donanmasını yakmıştır.
• Çariçe 2. Katerina’nın Kafkasları ele geçirmek istemesi.
• Rusya’nın megola olarak adlandırdığı sıcak denizlere inme politikası bir başka sebeptir.

Küçük Kaynarca Antlaşmasının Maddeleri

1. Kırım bağımsız olacak ve dini açıdan Halife’ye bağlı kalacaktır,
2. Rusya, Karadeniz de donanma bulundurabilme hakkına sahiptir. Rus gemileri de boğazdan daha kolay bir şekilde geçebilecektir,
3. Eflak, Boğdan ve Ege Adaları Osmanlı’ya  bırakılacaktır; ancak yöneticiler buradaki vatandaşları serbest bırakmak zorundadır,
4. Osmanlı, 15.000 kese akçe savaş tazminatını 3 yılda 3 taksit ile ödeyecektir,
5. Rusya, Osmanlı’daki Ortodoksların haklarını koruyabilecektir,
6. Azak, Yenikale, Kerç, Kılburun kaleleri ile Kabartay ve Dinyeper Bug ırmakları arasındaki kalan tüm araziler Rusların olacaktır,
7. İngiltere ve Fransa’ya verilen kapitülasyonları aynı oranda Rusya’da kullanabilecektir.

Küçük Kaynarca Antlaşmasının Önemi

• Osmanlı’nın 18. yüzyılda imzalamış olduğu en ağır antlaşmadır,
• Osmanlı, Karadeniz’deki hakimiyetini tehlikeye sokmuş ve artık Türk gölü olmaktan çıkmıştır,
• Rusya, Osmanlı’nın içişlerine karışma fırsatı bulmuştur,
• Ruslar ortodoksların koruyuculuğunu üstlenmiştir,
• Halkı Müslüman olan bir ülke yani Kırım, Osmanlı’dan ayrılmıştır,
• Tarihte ilk defa Osmanlı savaş tazminatı ödemiştir,
• Karadeniz artık Türk gölü olmaktan çıkmıştır,
• Ruslar ilk kez kapitülasyonlardan faydalanmaya başlamıştır,
• Balkanlar ve boğazlar balkanlardan gelen tehditlere açık bir konuma gelmiştir,
• Rusya sıcak denizlere inme konusunda önemli bir yer kat etmiştir,
• Halifeliğin dini açısından yararlanmak istenilmiştir.

1774 Küçük Kaynarca Antlaşması Osmanlı Devleti açısından ne tür sonuçlar ortaya çıkardı?

• Osmanlı, 3 büyük devlet konumundan devre dışı bırakılmıştır,
• Osmanlı, Uluslararası saygınlığını kaybedilmiş ve itibarını yitirmiştir,
• Rusya konsolosluk açabilecek, diğer konsolosluklara verilen halklar bu ülkeye de verilecektir.

Ayrıca Prof. Dr. Roderic H. Davison bu antlaşmayla alakalı yazdığı bir makalede “Dosografa Kilisesi” hakkında harf hatasının bazı sorunlara yol açtığını da açıklamıştır.

Faydalı Bağlantılar;

• http://www.fas.nus.edu.sg/hist/eia/documents_archive/kucuk-kaynarca.php