| Çeşit | Barış Antlaşması |
| İmzalanma Tarihi | 3 Ekim 1739 |
| Yer | Niş (Sırbistan) |
| İmzacı devletler |  Rusya İmparatorluğu Osmanlı İmparatorluğu |
| Dilleri | Rusça, Osmanlı Türkçesi |
18. yüzyıldan itibaren Doğu Anadolu, Kırım ve Gürcistan için Rusya İmparatorluğu ciddi bir tehdit oluşturmaya başlaması Osmanlı Devleti’ni ciddi sıkıntılı dönemlere zaman zaman sokabiliyordu.
Bir ek niteliğinde olan Niş Antlaşması ile 18 Eylül 1739 yılında Polonya, 3 Ekim 1739 tarihinde ise Rusya ile imzalanan Belgrad Antlaşması’nın tamamlayıcısı niteliğinde yer alması ile ön plana çıkmaktadır.
Belgrad ve Niş Antlaşmaları Kırım Yarımadası’nda yer alan sınır sorunları sonrasında Rusya’nın Osmanlı’ya saldırması sonucunda imzalanmıştır. Rusya’nın Osmanlı’ya yönelik saldırılarına Rusya’nın müttefiki olan Avusturya’da katılmış ve Osmanlı bir darbeyi de Balkanlarda yemiştir. Üç koldan Osmanlı topraklarına ilerleyen Avusturya; Niş’e kadar ilerledikten sonra üst üste mağlubiyetler alması ile beraber geri çekildi ve ateşkes ilan edilmesini istedi. Yapılan barış görüşmeleri sonrasında Belgrad Antlaşması ortaya çıktı. Süreçte, Yeğen Mehmet Paşa da Hisarcık Muharebesi ile Avusturya ordusunu mağlup etmiş ve Belgrad’ı kuşatmıştı. Kuşatma altında pek uzun süre kalmayan Belgrad; yeniden Osmanlı topraklarına katılmıştı.
Belgrad Antlaşması sonrasında yalnız kalan Rusya da kısa bir süre mücadelesini sürdürmeye devam etse de ateşkes durumunu ilan ederek barış görüşmelerine başlanması talebinde bulundu. Barış görüşmeleri sonrasında da Rusya ile imzalanan Niş Antlaşması sonucunda Osmanlı Devleti lehine sonuçlar alındı. Osmanlı Devleti’nin Belgrad Antlaşması’nın devamı niteliğinde yer alan Niş Antlaşması sonucunda da Rusya İmparatorluğu’na karşı yeniden üstünlük kurmayı başardığı; kurulan bu üstünlüğün kısa süreli bir galibiyet olması durumu da ortadadır.
Rusya bu ilerlemesi sonucunda Hotin ve Bender’i almıştı. Rus orduları Boğdan’ı da ele geçirip; Eflak’a hareket etmek üzereyken; Avusturya’nın savaştan çekildiği bilgisini almışlardı. Avusturya’nın savaş bölgesinden çekilmesi ve talep edilmesine rağmen savaşa girmeyen İsveç’ten dolayı; Rus devleti beklentilerini karşılamayan bir barış antlaşması imzalamak durumunda da kalacaktı.
Niş Antlaşması Sonuçları
- Azak Kalesi yıkıldı. Azak Kalesi’nin olduğu bölge Rusya ile Osmanlı Devleti arasında sınır teşkil etti.
- Kuzey Kafkasya’daki Kabardiya adı verilen dağlı bölge tarafsız olarak ilan edildi.
- Ruslar Kırım’dan çekildi.
- Ruslar Karadeniz içerisinde savaş ve ticaret gemileri bulundurmamaya başladı.
Niş Antlaşması Önemi
- Niş Antlaşması sonucunda taleplerini Rusya’ya kabul ettirmeyi başaran Osmanlı Devleti için bir başarı örneği taşıyacaktır.
- Osmanlı Devleti’nin Rusya’ya karşı imzalamış olduğu son kârlı antlaşma olarak dikkat çekmektedir.
- Niş Antlaşması sonucunda Karadeniz tekrardan Osmanlı gölü olma özelliğini kazandı.
