Amasya Antlaşması

Çeşit	Barış Antlaşması
İmzalanma Tarihi	29 Mayıs 1555
Yer	Amasya
İmzacı devletler	Osmanlı İmparatorluğu Safevi Devleti
Dilleri	Osmanlı Türkçesi, Farsça

Amasya Antlaşması, 29 Mayıs 1555 yılında Osmanlı Devleti ile Safevi Devleti arasında yapılan bir antlaşmadır.

Kanuni Sultan Süleyman’ın 3. İran Seferi sonunda İstanbul’a dönerken Safevi elçilerinin barış teklifini iletmeleri ve kabul etmesi üzerine imzalanmıştır. Safevilerin Osmanlı sınırlarına yaptığı akınlar sonrasında Kanuni Sultan Süleyman sefere çıkmak zorunda kalmıştır. Safevi Şahı Tahmasb, Osmanlı ordusuna karşı gelemeyeceğini anlayınca hain planlar peşine düştü. Osmanlı ordusunun geçeceği yerleri yakıp yıkarak orduyu zor duruma düşürmeye çalıştı.

Sıkıntı yaşayan Osmanlı ordusu kış mevsiminin de yaklaşmasını göz önünde bulundurarak Nahcivan’ı terk etmek zorunda kaldı. Kanuni’nin sefer dönüşü Erzurum ilindeyken Safevi elçisi gelerek Tahmasb’ın barış isteğini iletti. Kanuni Sultan Süleyman ise bu isteği kabul etti. Bu antlaşmanın nedenleri arasında Safevilerin doğu sınırımızda karışıklık çıkarması gösterilebilir.

Safevi Devleti’nin, Avusturya ve Venedik ile anlaşması da nedenlerinden bir diğeridir.

Amasya Antlaşmasının Önemi

• Amasya Antlaşması, Osmanlı Devleti ile Safevi Devleti arasında yapılan ilk antlaşma olması açısından oldukça önemlidir.
• Bağdat, Basra, Şehrizor, Bitlis, Van, Atabegler ve Erzurum üzerindeki Osmanlı hâkimiyetini Safeviler tanımış ve kabul etmiştir.
• Osmanlı artık Basra Körfezi’ni elinde tutacaktı.
• Kars tarafsız bölge ilan edildi ve kale imha edildi.

Amasya Antlaşması Maddeleri

1. Ardahan, Arpaçay ve Göle bölgesi Osmanlı sınırlarında kalacaktır.
2. Safevi Devleti antlaşmayı bozmadığı sürece Osmanlı sınır komutanları bütün şartlara uyacak ve herhangi bir soruna sebep olmayacaktı.
3. Safeviler halifelere karşı hürmetkâr davranacaklardı.
4. Safevi hacıları serbest bir şekilde ziyaretlerini gerçekleştirebilecekler.

Antlaşma Safevi Şahı Tahmasb’ın ölümünden sonra yaklaşık olarak 25 yıl boyunca devam etmiş ve yürürlükte kalmıştır.

Amasya Antlaşması 1577 tarihinde bozulmuştur. Bunun üzerine Osmanlı Padişahı 3. Murat Safevilerin üzerine sefere çıkmıştır ve 1590 yılında Ferhat Paşa Antlaşması imzalanmıştır.