| Çeşit | Barış Antlaşması |
| İmzalanma Tarihi | 14 Eylül, 1829 |
| Yer | Edirne |
| İmzacı devletler |  Rusya İmparatorluğu Osmanlı İmparatorluğu |
| Dilleri | Osmanlı Türkçesi, Rusça |
14 Eylül 1829 tarihinde Osmanlı Devleti ile Rusya arasında imzalanan Edirne Antlaşması, 1828-1829 Osmanlı-Rus savaşını sona erdiren bir antlaşmadır. Bu antlaşma Edirne’de imzalanmış ve Yunanistan’ın bağımsızlığını kazanmasına sebep olmuştur.
Navarin baskınında Osmanlı donanmasının yakılması üzerine 2. Mahmud savaş tazminatı istemiştir. Donanmanın yakılmasının en önemli sebebi ise Osmanlı Devleti’nin Yunanistan’ın bağımsız olma isteğini kabul etmemesiydi.
Donanması yakılan ve zarar uğrayan Osmanlı, Rusya’dan savaş tazminatı istemiştir. Bu isteği kabul etmeyen Rus Çarlığı, Osmanlı Devleti’ne resmen savaş ilan etmiştir. Rusya savaş ilan ettiğinde Osmanlının Yeniçeri Ocağı kaldırılarak yerine yeni bir teşkilat oluşturulmaya çalışılıyordu. Ordu tam anlamıyla hazır olmadığı için Rusya’ya karşı çok fazla etkili olamadı. Bu sırada Rusya ise Eflak ve Boğdan’ı işgal ederek Tuna nehrine kadar inmişti. Ayrıca Rus orduları doğuda Erzurum, batıda ise Edirne sınırlarına kadar gelmişlerdi. Rusya’nın bu işgalleri sonucunda çaresiz kalan Osmanlı ise barış istemek zorunda kaldı.
1829 Edirne Antlaşması Maddeleri
- Osmanlı, Yunanistan Krallığı’nın kurulmasını ve bağımsızlığını ilan etmesini kabul edecek.
- Sırbistan’ın özerkliği genişletilerek Eflak-Boğdan’a özerklik verilecek.
- Ruslar savaş sırasında işgal ettikleri ve aldıkları yerleri Osmanlı Devleti’ne teslim ederek geri çekilecek.
- Rus ticaret gemilerine boğazlardan geçiş hakkı tanınacak ve bu gemiler boğazlardan rahat bir şekilde geçebilecek.
- Osmanlı ile Rusya arasındaki sınır Prut Nehri olarak belirlenecek.
- Osmanlı, Rusya’ya 3 taksit olarak savaş tazminatı vermeyi kabul edecek.
- Ahıska, Anapa ve Poti gibi doğuda yer alan kalelerden bazıları Rusya’ya verilecekti.
Osmanlı Devleti’nin Rusya’ya vermiş olduğu savaş tazminatı ekonomik yönden Osmanlı’yı oldukça zor duruma düşürmüştür. Meydana gelen bu sıkıntılar 2. Mahmut’u da yapacağı ıslahatlar konusunda engellemiştir.
Antlaşmadan aylar sonra 3 Şubat 1830 tarihinde Fransa, Rusya ve İngiltere toplanarak bir görüşme yaptılar ve bu görüşmeler sonrasında “Londra Protokolü” imzalandı. Londra Protokol’ü ile birlikte kesin olarak Yunanistan Devleti’nin kurulduğu ilan edildi.
1832 yılının Mayıs ayında ise Rusya, İngiltere ve Fransa arasında bir antlaşma yapıldı. İmzalanan antlaşma sonucunda Mora ve Attik yarımadaları da olmak üzere birçok ada Yunanistan’a bağlandı. Mora Adası’nın elden çıkması Mısır Valisi’nin isyan etmesine zemin hazırlamıştır. Ayrıca bu 3 devlet Yunanistan’ın adına Osmanlı Devleti ile 21 Temmuz 1832 tarihinde bir protokol imzalamıştır. Yani Osmanlı Devleti, imzaladığı protokol ile belirlenen Yunan devletini ve sınırını kabul etmiştir. Yunanlılar ise Türk mallarının bedel karşılığı olarak tazminat ödemeyi kabul etmiştir.
Osmanlı Devleti’nden ayrılıp bağımsızlığını ilk elde eden Balkan milleti Yunanlılar olmuştur.
Edirne Antlaşması Neden Yapıldı?
Osmanlı Devleti Rus ordularına karşı gücü olmadığı için bir barış istemek durumunda kalmıştır. Eğer Asakir-i Mansure-i Muhammediye isimli ordunun hazırlıkları bitmiş olsaydı Osmanlı Ordusu, Ruslara karşı koyabilir ve savaşı kazanarak lehine bir antlaşma imzalatabilirdi; ancak Ruslar karşısında güçsüz kalması sonucunda bu antlaşmayı imzalama mecburiyetine düşmüştür.
Faydalı Bağlantılar
