Navarin Deniz Savaşı veya Navarin Baskını olarak da bilinen olay 20 Ekim 1827’de Navarin’de yaşanmıştır. Osmanlı ve Mısır Hidivliği ile İngiliz, Fransız ve Rus İmparatorlukları arasında yaşanmış bir deniz savaşıdır.
Sonuçları dünya çapında denizcilik anlayışı değişim göstermiştir. Navarin Deniz Savaşı sonrasında yelkenli donanmalar ile yapılan savaşların sona ermesi sağlamıştır. 1827 yılının ardından dünyada deniz savaşları buharlı olan gemiler aracılığı ile gerçekleştirilmeye başlanmıştır. Özellikle zırhlı gemilerin deniz savaşarındaki üstünlükleri kabul edilmiştir.
Navarin Olayının Gelişimi
Osmanlı Devleti içerisinde yer alan Yunanlar 1821 yılında büyük bir bağımsızlık harekâtı başlatmışlardır. Bu harekâtın sona erdirilmesi için ise Osmanlı kara ve deniz donanması Navarin’de yer alıyordu. Asıl iş karada yapıldığı için sevkiyatlarda kullanılan deniz donanması limanda demirlemiş bir halde bekletiyordu. Ayrıca Navalin limanı doğal bir liman olarak iyi pozisyonda bulunuyordu.
Yunan isyanını bastırmakla uğraşan Osmanlı Devleti bir yandan da Mora gibi yerlerde olan isyan hareketleri ile uğraşmak zorunda kalıyordu. Yunan isyanının ortadan kaldırılmasına yakın bir zamanda Rusya, Fransa ve İngiltere Yunanlara destek vermeye başlamışlardır. Hatta Yunan ordularında İngiliz subaylar da bulunuyordu.
Verilen destekler neticesinde Osmanlı Devleti’ne Yunan Devleti kurulmasına yönelik anlaşma teklifleri sunulmuştur. Teklifler ise toprak kaybına neden olacağı için Padişah 2. Mahmut zamanında reddedilmiştir. Fransızların savaş girme sebebiyse Osmanlı-Yunan arasındaki savaşı, İslamiyet-Hristiyanlık olarak gösterip Avrupa’da yayması ve çok fazla destekçi görmesinden kaynaklanıyordu.
Navarin Nerede?
Navarin, şu anda Yunanistan’da Mora Yarımadası’nda yer almaktadır.
Navarin Olayı Nedenleri
- Yunanistan’a bağımsızlık verilmesinin Osmanlı tarafından reddedilmesi,
- Mısır ve Osmanlı askerlerinin Yunanistan’ın olduğu müttefik güçlerce belirtilen topraklardan çekilmemesi,
- Navarin limanında Osmanlı donanmasını yok etme imkanının doğmuş olması,
- Rus Çarı’nın Ortodoks olan olan Yunanlılara yardım etme isteği,
- İngilizlerin, olası bir galibiyette Yunanistan’ın Ruslarla çok fazla yakınlaşmasını önleme isteği.
Yunanlılar kara savaşında sayı olarak çok az askeri bulunuyordu, ayrıca Yunan Hükümeti’nin elinde ise neredeyse hiç para bulunmuyordu. İsyan bu şekilde devam etseydi yenilgi kesin olacaktı. Müttefik kuvvetler ise Yunanlılara yardım ederek bu çöküşü önlediler.
Navarin Deniz Savaşı Sonuçları
- Osmanlı tam anlamı ile donanmadan yoksun bir hale gelmiştir.
- Yunanistan istediği bağımsızlığı kazanmıştır.
- O zamanın şartlarında 60 büyük gemisi bulunan donanma 4-5 saat gibi bir süre içerisinde tamamen ortadan yok olmuştur.
- Osmanlı tarafından 4.000’den fazla ölü ve yararlı olduğu tespit edilmiştir.
- Osmanlı Devleti, gemicilik konusunda kendini geliştirmeye başlamıştır.
- 1829 Edirne Antlaşması ile Yunanistan bağımsız olmuştur.
- Napolyon’un ardından Fransızlar tekrar Avrupa’da kendilerini gösterme fırsatı buldular.
Baskında dikkat edilecek en büyük detay savaş halinde olunmadığı için gemilerin yanlış pozisyonda demirlemesi etkin rol oynamaktadır. Limanın bir tarafında sıralı olarak bulunan gemiler, bu neden yüzünden kısa süre içerisinde yanarak kül olmuşlardır.
Navarin Katliamı
Yunanlıların bağımsız olması ve Osmanlı’nın yenilmesi üzerine bölgede yıllardır beraber yaşayan Tükler’e Yunanlılar tarafından şiddet ve katliam uygulanmaya başlanmıştır. Katliam sonrasında yaklaşık 3.000 Türk’ün katledildiği bilinmektedir. (George Finlay, sf. 214) Bu soykırım ise günümüzde maalesef gündeme getirilmemektedir.
