Çeşit | Barış Antlaşması |
İmzalanma Tarihi | 3 Ocak 1681 |
Yer | Bahçesaray |
İmzacı devletler | ![]() ![]() ![]() |
Dilleri | Osmanlı Türkçesi, Rusça |
Çehrin ya da Bahçesaray Antlaşması olarak bilinen bu antlaşma 3 Ocak 1681 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu, Rusya Çarlığı ve Kırım Hanlığı arasında imzalanmıştır.
Çehrin (Bahçesaray) Antlaşması Nedir?
Bahçesaray, Kırım’da imzalanan bu antlaşma Osmanlı Devleti ile Rus Çarlığı arasında imzalanan ilk antlaşma olduğu için büyük önem taşımaktadır. Rusya bazı askeri faaliyetlerde bulunmuş ve bu faaliyetler Kırım Han’ı tarafından İstanbul’a bildirilmiştir. Bunun üzerine Osmanlı ordusu harekete geçmiş ve hazırlıklara başlamıştır. Yapılan görüşmeler sonrasında anlaşma sağlanmış ve Çehrin diğer adıyla Bahçesaray Antlaşması imzalanmıştır.
Çehrin (Bahçesaray) Antlaşması Maddeleri
- Osmanlı Devleti ve Rus Çarlığı arasındaki sınır Dinyeper ırmağı olarak belirlenecektir.
- İki devletin arasında 20 yıl süren bir barış olacaktır.
- Dinyeper ırmağı ile güney Buğ ırmağı arasında iki devlet tarafından da herhangi bir yerleşme olmayacaktır. Türkler, Dinyeper ırmağının iki tarafında da sürülerini otlatabileceklerdir.
- Zaporog Kazakları, Ruslara bağlı olacaklardır. Kazakların tuz işleme ve balıkçılık yapmak için Dinyeper ırmağını ve Karadeniz’i kullanma hakları bulunacaktır.
- Ukrayna’nın güney bölgelerinde Nogay göçkenleri gezginlik yapabileceklerdir.
- Podolya, Bratslav ve Kiev bölgesinin güneyi (Çehrin) Osmanlı Devleti’nin egemenliği altında kalacaktır.
Osmanlı Devleti’nden geri duran ve korkan Ruslar, 1683 tarihinde gerçekleşen Viyana bozgunundan sonra politikalarını değiştirmişlerdir.
Ruslar, Osmanlı Devleti’nden Tatarların Rusya’ya akında bulunmamaları, Rus tüccarlara ayrıcalık ve kolaylıklar sağlanması gibi isteklerde bulundular. Osmanlı ise bu isteklerin bazılarını kabul etmek zorunda kaldı. Daha sonra Rus ordusu taarruza geçti ve Azak Kalesi’ni ele geçirdi. Karadeniz’in kilit noktası olarak kabul edilen Azak Kalesi’nin alınmasıyla birlikte Osmanlı Devleti büyük bir hayal kırıklığına uğradı. Çehrin Savaşı sonunda Osmanlı’ya karşı duran bir güç olduğu kabul edildi.
Osmanlı ve Rusya’nın bu antlaşmayla ilişkilerini bir süreliğine de olsa düzene sokmaları, bölgedeki halklar için kısa vadede bir rahatlama sağlamış gibi görünüyor. Ancak uzun vadede iki imparatorluk arasındaki rekabetin devam etmesi de kaçınılmaz olmuş.