Rönesans dönemi hakkında bilgi edinimi sağlamadan önce “Rönesans nedir?” sorusunun yanıtının bilinmesi gerekmektedir. Aksinin olduğu durumlarda bilgi eksikliği neticesinde konunun net bir şekilde anlaşılması mümkün olmamaktadır.
Rönesans kelime anlamı olarak; yeniden doğuş, demektir. Rönesans ise 15 ve 16.yy içerisinde Avrupa ülkelerinde meydana gelmiş olan bir yenilik sürecine işaret etmektedir.
Yenilik sürecinin etkili olduğu alanlar; sanat, edebiyat ve bilim olarak gösterilmektedir. Kısa süre içerisinde tüm Avrupa ülkelerinde etkisini göstermeye başlayan Rönesans hareketleri, etkin olduğu alanlarda büyük bir ilerleme kaydedilmesini de sağlamıştır.
Rönesans Dönemi Ortaya Çıkış Nedeni
Orta çağ içerisinde meydana gelen hareketlerin ilk nedeni kâğıt ve matbaanın icadıdır. Bu sayede insanların yazılı kaynaklara ulaşmaları eskiye göre daha kolay hale gelmiştir.
İstanbul’un fethedilmesi de Rönesans döneminin başlamasında etkin rol oynamıştır. Çünkü fetih hareketleri sırasında pek çok bilim adamı ve düşünür Avrupa ülkelerine gitmişlerdir.
Coğrafi keşiflerden sonra insanların yeniliklere açık hale gelmeleri de Rönesans döneminin başlangıç yapmasında etkin rol oynayan ana maddelerden biridir. Bu sayede yenilikçi sınıflar farklı keşifler yaparak ya da yeni yapılan keşifleri inceleyerek Rönesans dönemine katkıda bulunmuşlardır.
Rönesans Dönemi Genel Özellikleri
Rönesans tam manası ile yeniden doğuş hareketlerinin görüldüğü dönemlerden biridir. bir insanın ya da herhangi bir canlının yeniden doğuyor olması, anlaşıldığı üzere daha önce zaten doğmuş olduğunu göstermektedir. Rönesans dönemi genel özelliklerine bakıldığında dönem bilginlerinin ilk doğumu Grek ve Roma uygarlıkları olarak gösterdikleri fark edilmektedir.
Rönesans dönemi boyunca Roma ve Grek kültür özellikleri yeniden canlandırılmaya çalışılmıştır. Bu alanda yeni keşiflerin yapılmasının yanı sıra özgürlükçü düşünce ortamı da yeniden yaratılmıştır. Rönesans dönemi boyunca etkin olan akımlardan ya da düşüncelerden bir diğeri de hümanizmdir. İnsancılık anlamına gelen bu düşünce, dönem içerisinde gerçekleştirilen keşiflerin ve yeni sistemlerin tamamını kapsayacak boyutlara ulaştırılmıştır.
Rönesans Dönemi Hakkında Mutlaka Bilinmesi Gerekenler
Rönesans hakkında bilinmesi gereken ilk şey, bu dönemin sadece sanat ile alakalı olmadığıdır. İtalya’da başlamasından sonra tüm Avrupa ülkelerinde yankı bulan Rönesans dönem hareketleri, sanattan yola çıkarak toplumları da etkilemiştir. Özellikle din ve kültür, Rönesans hareketlerinden en çok etkilenen ana sistemlerden biridir. Bu dönemin başlangıcının İtalya’da kendini göstermesinin de nedenleri bulunmaktadır.
Zamanla birlikte kiliseye duyulan güvenin azalması, İtalya’da diğer Avrupa ülkelerine göre daha özgürlükçü bir ortam olması durumun temel nedenleridir. Ayrıca İstanbul’dan kaçan bilim insanlarının da İtalya’ya yerleştikleri bilinen bir gerçektir. Bu sayede tarihi köklü bir şekilde değiştiren Rönesans hareketleri kademeli olarak başlayıp, ticaret gibi aracılar ile aradan uzun zaman geçmeden Avrupa’ya yayılmıştır.
Rönesans Dönemi Sanatçıları
Günümüzde hayran olunan tablolar ya da edebi eserlerin büyük bir kısmı Rönesans sanatçıları tarafından ortaya çıkarılmıştır. Rönesans döneminde yaşamış ve eser vermiş olan düşünür ve sanatçılardan en önemli olarak kabul edilenleri;
- Leonardo da Vinci,
- Michelangelo,
- Sandro Botticelli,
- Raffaello Sanzio,
- Galileo Galilei,
- Donato Bramante ve Giorgio Vasari olarak devam etmektedir.
Dante Alighieri’ye ait olan İlahi Komedya da bu dönemin önemli eserlerinden biridir. Martin Luther, Montaigne ve William Shakespeare de dönem sanatçılarındandır. Miguel de Cervantes Saavedra, halen okunan Don Kişot kitabını da Rönesans dönemi içerisinde tamamlamıştır.
Rönesans ve Hümanizm
Rönesans döneminin başlamasında ve ilerlemesinde pek çok farklı etmen rol oymamıştır. Rönesans ve hümanizm birbirleri ile en yakın olan iki kavram olarak açıklanmıştır. İnsancılık şeklinde de bilinen hümanizm akımı, Rönesans döneminin başlayıp gelişmesinde büyük bir rol sahibidir. Bunun nedeni hümanizm içerisinde yer alan unsurlardır. Hümanizme göre akıllı insanlar her şeyin temelidir. Bu bağlamda insanların hemen her şeyi araştırıp yeni keşifler yapabileceğine inanılmaktadır. Böylece insanının yaratıcılık açısından da kendine yeteceği sonucuna ulaşılmıştır.
Hümanizm etkilerinden biri de kiliseye olan zayıf inancın giderek daha da azalmasıdır. Bundan dolayı hümanizm akımı kilise sakinleri açısından iyi karşılanan felsefi akımlardan biri olarak gösterilmemektedir.
Rönesans Döneminin Sonuçları
Rönesans dönemi sonuçları çerçevesinde:
- Bilim, kültür, sanat ya da edebiyat gibi alanlarda dönem şartlarına göre oldukça büyük bir ilerleme kaydetmişlerdir.
- İlerlemelerin yanı sıra bilimsel alanda yeni icatlar yapılırken yeni sanat dallarının doğması da bu döneme denk gelmektedir.
- Orta çağın en büyük sorunlarından biri olarak kabul edilen skolastik düşünce yerini akıl ve mantığa bırakmıştır.
- Rönesans dönemi sonrasında bugünkü Avrupa’nın da temeli atılmıştır. İlerlemelere oldukça açık bir hale gelen Avrupa ülkeleri hem kendi sanatçıları ile hem de aldığı göçler neticesinde bilim de sanatın merkezi olarak anılmaya başlamıştır.
